ارزیابی تحمل به شوری و خصوصیات رشد رویشی ژنوتیپ های مختلف البالو محلب(prunus mahaleb)تحت تاثیر سطوح مختلف کلرید سدیم

شوری ازمهم ترین، عوامل محدود کننده رشد گیاهان و تولید محصول در بسیاری از نقاط جهان می باشد که از دیر باز مورد توجه بوده است. گیلاس و آلبالو جزء گیاهان حساس به شوری می باشند. روش معمول تکثیر گیلاس تولید نهال های بذری و پیوند ارقام مناسب روی پایه است. درختان گیلاس اغلب در زمین های مسطح کشت می شوند که در این مناطق مسأله شوری به علت کوددهی بیش از حد و آبیاری با آب بی کیفیت ایجاد می گردد. تحمل شوری در درختان میوه را می توان از طریق استفاده از پایه های متحمل افزایش داد. لذاباتوجه به محدودیت های فوق، پژوهش گلخانه ای با هدف ارزیابی تحمل به شوری هشت ژنوتیپ مختلف محلب (آلبالوتلخه)، به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با چهار تکرار و چهار سطح شوری شامل: 0، 20، 40و60 میلی مولارکلریدسدیم در دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان اجرا گردید. نتایج نشان داد باافزایش سطح شوری طول و قطر ساقه، وزن تر و خشک اندام هوایی وریشه، درصدنسبی آب برگ، کلروفیل نسبی، کلروفیل فلورسانس، شاخص های تبادلات گازی (فتوسنتز، هدایت روزنه ای، تعرق) و پتاسیم ریشه کاهش یافتند. همچنین تیمارهای شوری باعث افزایش شاخص خسارات ظاهری، درصد نشت یون، میزان دی اکسیدکربن حفره زیر روزنه، سدیم برگ وریشه و پتاسیم برگ گردیدند. نتایج مقایسات میانگین صفات مورد بررسی نشان داد که اختلافات معنی داری بین ژنوتیپ های مختلف محلب وجود دارد. دربین ژنوتیپ ها، ژنوتیپ های 249، 121 و255 کمترین وژنوتیپ های 139، 188و 120 بیشترین کاهش در شاخص های رشدی اندام هوایی و ریشه رانشان دادند. بیشترین درصدآب برگ درژنوتیپ 249 وجودداشت. کمترین وبیشترین درصدنشت یون به ترتیب درژنوتیپ های 139و 249 مشاهده گردید. ازنظر محتوای کلروفیل نسبی و کلروفیل فلوسانس ژنوتیپ 249 در بیشترین و ژنوتیپ های 255 و 139 در کمترین مقدار قرار داشتند. بیشترین میزان تولیدپرولین برگ درژنوتیپ 187 مشاهده گردید و ژنوتیپ 255کمترین پرولین برگ رابه خوداختصاص داد. ازلحاظ شاخص های تبادلات گازی ژنوتیپ 249 کمترین تغییرات را نسبت به تیمار شاهد نشان داد. سه ژنوتیپ 120، 139 و 188 از این لحاظ بالاترین میزان کاهش را دارا بودند. اثرمتقابل شوری و ژنوتیپ نیز نشان دادکه شوری باعث افزایش غلظت سدیم دراندام هوایی و ریشه گردیده است. نتایج نشان داد ژنوتیپ های 121 و 139 درمقایسه با دیگر ژنوتیپ ها سدیم کمتری را در برگ و ریشه های خود تجمع نمودند. همچنین ژنوتیپ های 255 و 187 بیشترین تجمع سدیم رادربرگ و ریشه خود نشان دادند. محتوای پتاسیم در برگ در تیمار شوری پایین (20 میلی مولار) کاهش یافت و سپس در ادامه در سطوح شوری بالا افزایش نشان داد. ژنوتیپ 120 بیشترین وژنوتیپ 255 کمترین میزان پتاسیم را در برگهای خود دارا بودند. محتوای پتاسیم ریشه متناسب با غلظت نمک کاهش نشان داد. بیشترین میزان پتاسیم درریشه ژنوتیپ 277 مشاهده گردید و درمقابل ژنوتیپ 139 کمترین میزان پتاسیم ریشه را دارا بود. با توجه به نتایج به دست آمده ژنوتیپ های 249، 277، 121و 187 تحمل بالاتری به تنش شوری نشان دادند و بیشترین حساسیت را ژنوتیپ های 120، 188، 255 و 139 به خوداختصاص دادند.